Cuộc sống hiện đại đòi hỏi chúng ta phải đối mặt với nhiều tình huống và cơ hội tài chính khác nhau. Có lúc bạn muốn mua một chiếc xe mới, trang trí lại căn hộ, hoặc thậm chí là du lịch đến những vùng đất xa xôi mà bạn từng mơ ước. Nhưng làm thế nào để thực hiện những dự định này khi bạn không có đủ tiền ngay lúc này?
Vì vậy mà vay tiêu dùng xuất hiện như một giải pháp linh hoạt. Với vay tiêu dùng, bạn có khả năng thực hiện những mục tiêu cá nhân, giải quyết các tình huống khẩn cấp và đáp ứng những nhu cầu tài chính ngay lập tức. Tuy nhiên, điều quan trọng là hiểu rõ về vay tiêu dùng, cách hoạt động của nó, và cách sử dụng nó một cách thông minh để đảm bảo rằng nó là một công cụ hữu ích trong cuộc sống tài chính của bạn.
Hãy cùng Payback khám phá thế giới của vay tiêu dùng và những cơ hội mà nó mang lại trong bài viết này.
Vay tiêu dùng là gì?
Cho vay tiêu dùng có nghĩa là gì theo Thông tư 43/2016/TT-NHNN, điều 3, khoản 1? Đó là hình thức cho vay của công ty tài chính trong đồng Việt Nam đối với cá nhân khách hàng nhằm đáp ứng nhu cầu vốn để mua hàng hóa, sử dụng dịch vụ cho mục đích tiêu dùng cá nhân hoặc gia đình, với tổng số tiền vay không vượt quá 100.000.000 đồng (một trăm triệu đồng) cho mỗi khách hàng tại công ty tài chính đó.
Quy định về tổng số tiền vay tại khoản này không áp dụng cho việc cho vay tiêu dùng để mua ôtô và sử dụng ôtô làm tài sản đảm bảo cho khoản vay đó, theo quy định của pháp luật.
Theo đó, nhu cầu vốn để mua hàng hóa, sử dụng dịch vụ theo khoản 2 của Thông tư 43/2016/TT-NHNN (đã được sửa đổi bởi Thông tư 18/2019/TT-NHNN) bao gồm:
- Mua phương tiện di chuyển, mua đồ dùng, trang thiết bị cho gia đình;
- Chi phí học tập, khám chữa bệnh, du lịch, văn hóa, thể dục, thể thao;
- Chi phí sửa chữa nhà ở.
Đặc điểm dịch vụ cho vay tiêu dùng
Dịch vụ cho vay tiêu dùng của công ty tài chính được mô tả theo Điều 6 của Thông tư 43/2016/TT-NHNN (đã sửa đổi bởi Thông tư 18/2019/TT-NHNN) như sau:
- Công ty tài chính có thể mở điểm giới thiệu dịch vụ tại các địa điểm cung cấp hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng để giới thiệu sản phẩm cho vay tiêu dùng và thu thập thông tin và nhu cầu vay vốn từ khách hàng nhằm hỗ trợ hoạt động cho vay tiêu dùng. Tuy nhiên, công ty tài chính không được phép thực hiện các hoạt động khác tại điểm giới thiệu dịch vụ.
- Công ty tài chính phải ký kết hợp đồng với nhà cung cấp hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng tại điểm giới thiệu dịch vụ, trong đó quy định rõ trách nhiệm và quyền hạn của các bên liên quan, cũng như thời hạn hiệu lực của hợp đồng.
- Công ty tài chính chịu trách nhiệm về hoạt động tại điểm giới thiệu dịch vụ, đảm bảo thông tin về sản phẩm cho vay tiêu dùng được cung cấp đầy đủ, trung thực và theo quy định tại các điểm giới thiệu dịch vụ.
- Công ty tài chính phải báo cáo cho Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước cũng như cơ quan thanh tra và giám sát ngân hàng về các thay đổi liên quan đến người quản lý hoặc người phụ trách điểm giới thiệu dịch vụ theo quy định sau đây:
- Phương thức gửi và nhận báo cáo: Báo cáo được lập bằng văn bản và gửi trực tiếp, qua dịch vụ bưu chính hoặc qua hệ thống thư điện tử của Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước.
- Thời hạn gửi báo cáo: Trong vòng 5 ngày làm việc kể từ ngày có thay đổi người quản lý hoặc người phụ trách điểm giới thiệu dịch vụ.
- Đề cương báo cáo theo quy định tại Phụ lục số 01 của Thông tư 18/2019/TT-NHNN.
- Trong trường hợp mở, chấm dứt hoặc dự kiến mở hoặc chấm dứt điểm giới thiệu dịch vụ, công ty tài chính phải báo cáo cho cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng và Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tại địa phương mà công ty tài chính đó hoạt động theo quy định sau đây:
- Phương thức gửi và nhận báo cáo: Báo cáo được lập bằng văn bản và gửi trực tiếp, qua dịch vụ bưu chính hoặc qua hệ thống thư điện tử của Ngân hàng Nhà nước.
- Thời gian chốt số liệu: Tính từ ngày đầu tiên của quý báo cáo đến ngày cuối cùng của quý báo cáo.
- Thời hạn gửi báo cáo: Trong vòng 5 ngày làm việc đầu tiên của tháng đầu tiên của quý liền kề quý báo cáo.
- Đề cương báo cáo cho cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng theo Phụ lục số 02 và đề cương báo cáo cho Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước theo Phụ lục số 03 của Thông tư 18/2019/TT-NHNN.
Hồ sơ vay tiêu dùng
Hồ sơ vay tiêu dùng thường bao gồm các tài liệu và thông tin sau:
- Đơn xin vay tiêu dùng: Là biểu mẫu mà khách hàng điền thông tin cá nhân, yêu cầu vay tiền và các chi tiết liên quan.
- Giấy tờ xác thực cá nhân:
- Bản sao hộ chiếu hoặc chứng minh nhân dân: Cung cấp thông tin về tên, ngày tháng năm sinh, địa chỉ cư trú và số CMND/hộ chiếu.
- Bản sao giấy đăng ký kết hôn (nếu có): Cung cấp thông tin về tình trạng hôn nhân của khách hàng.
- Bản sao sổ hộ khẩu (nếu cần thiết): Xác minh địa chỉ cư trú của khách hàng.
- Hồ sơ tài chính:
- Bảng lương: Chứng minh thu nhập hàng tháng của khách hàng. Bao gồm bản sao hợp đồng lao động, phiếu lương hoặc các tài liệu khác chứng minh thu nhập.
- Lịch sử tín dụng: Bảng điểm tín dụng hoặc thông tin về các khoản vay trước đây (nếu có).
- Bản sao hóa đơn tiện ích: Để xác minh địa chỉ cư trú và chi tiêu hàng tháng của khách hàng.
- Thông tin về vay tiêu dùng:
- Số tiền vay: Xác định số tiền khách hàng muốn vay.
- Thời hạn vay: Xác định thời gian trả nợ, thông thường được tính bằng tháng.
- Mục đích vay: Mô tả rõ ràng mục đích sử dụng số tiền vay.
- Bảo đảm (nếu có):
- Tài sản đảm bảo: Nếu yêu cầu, khách hàng cần cung cấp thông tin về tài sản như bất động sản, xe ô tô hoặc giấy tờ tài sản để đảm bảo khoản vay.
Lưu ý rằng yêu cầu cụ thể và hồ sơ cần thiết có thể khác nhau tùy thuộc vào từng công ty tài chính và quy định của pháp luật địa phương. Để biết chính xác hồ sơ yêu cầu, khách hàng nên liên hệ với công ty tài chính để được hướng dẫn chi tiết.
Thủ tục cho vay tiêu dùng
Quy trình dịch vụ cho vay tiêu dùng có thể được mô tả như sau:
- Thu thập thông tin và đánh giá khách hàng:
- Yêu cầu khách hàng cung cấp các tài liệu và thông tin cá nhân cần thiết, bao gồm: hồ sơ tài chính, giấy tờ chứng minh nhân dân, thông tin về thu nhập và công việc, lịch sử tín dụng và các thông tin khác liên quan.
- Tiến hành đánh giá năng lực tài chính của khách hàng, xem xét khả năng trả nợ và mức độ rủi ro.
- Xác định điều khoản và điều kiện:
- Đưa ra các điều khoản và điều kiện cho vay, bao gồm: số tiền vay, lãi suất, thời hạn vay, cách thức trả nợ, các khoản phí liên quan và các điều khoản bảo đảm (nếu có).
- Hoàn thiện hồ sơ vay:
- Hướng dẫn khách hàng điền đầy đủ thông tin vào hồ sơ vay và cung cấp các giấy tờ bổ sung nếu cần thiết.
- Kiểm tra và chắc chắn rằng hồ sơ vay được hoàn thiện đúng quy định.
- Xác nhận và ký hợp đồng:
- Xác nhận lại thông tin và điều khoản của hợp đồng vay với khách hàng.
- Khi hai bên đồng ý với các điều khoản và điều kiện, tiến hành ký kết hợp đồng cho vay.
- Giải ngân:
- Sau khi hợp đồng được ký kết, công ty tài chính sẽ thực hiện giải ngân, tức là chuyển số tiền vay vào tài khoản khách hàng hoặc cung cấp các hình thức thanh toán khác tương ứng.
- Trả nợ:
- Khách hàng phải tuân thủ các điều khoản và điều kiện của hợp đồng vay, bao gồm việc trả nợ theo đúng lịch trình đã thỏa thuận.
- Công ty tài chính sẽ cung cấp thông tin và hướng dẫn cho khách hàng về phương thức và lịch trình thanh toán nợ.
- Quản lý và hỗ trợ khách hàng:
- Công ty tài chính sẽ tiếp tục quản lý và giám sát quá trình trả nợ của khách hàng.
- Nếu có yêu cầu hoặc vấn đề liên quan, công ty tài chính sẽ hỗ trợ và giải đáp thắc mắc từ khách hàng.
Lưu ý rằng quy trình và yêu cầu cụ thể có thể khác nhau tùy thuộc vào từng công ty tài chính và quy định của pháp luật địa phương.
Nên vay tiêu dùng tín chấp hay thế chấp?
Vay tín chấp và vay thế chấp là hai hình thức vay tiền khá phổ biến, nhưng chúng có sự khác biệt đáng kể trong cách hoạt động và điều kiện vay. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về sự khác biệt giữa chúng và các yếu tố quan trọng cần xem xét khi quyết định lựa chọn hình thức vay phù hợp.
Vay tín chấp là hình thức vay tiền từ ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng mà không cần tài sản thế chấp. Chúng thường dựa vào đánh giá về khả năng trả nợ của bạn và lịch sử tín dụng. Tuy lãi suất vay tín chấp thường cao hơn so với vay thế chấp, nhưng hình thức này giúp bạn vay một số tiền mà bạn có khả năng trả.
Vay thế chấp, ngược lại, yêu cầu bạn đưa tài sản làm thế chấp để đảm bảo khoản vay. Thường là tài sản như nhà đất hoặc xe hơi. Hình thức này thường có lãi suất thấp hơn vì khoản vay được bảo đảm bằng tài sản, giảm rủi ro cho bên cho vay.
Lựa chọn giữa vay tín chấp và vay thế chấp phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm số tiền bạn cần vay, có tài sản thế chấp hay không, lịch sử tín dụng của bạn, và mục tiêu vay tiền cụ thể. Nói chung, nếu bạn có tài sản đảm bảo và cần một số tiền lớn, vay thế chấp có thể là lựa chọn phù hợp. Trong khi đó, nếu bạn không có tài sản thế chấp hoặc cần một khoản vay nhỏ hơn, vay tín chấp có thể là giải pháp tốt hơn.
Các hình thức vay tiêu dùng phổ biến của ngân hàng
Ngân hàng cung cấp nhiều hình thức vay tiêu dùng phổ biến cho khách hàng. Dưới đây là một số trong những hình thức vay tiêu dùng mà ngân hàng thường cung cấp:
- Vay cá nhân không thế chấp: Đây là một loại vay tiêu dùng phổ biến và đơn giản nhất. Không cần tài sản thế chấp. Bạn có thể sử dụng số tiền này cho bất kỳ mục đích cá nhân nào, chẳng hạn như thanh toán hóa đơn, sửa chữa nhà, hoặc du lịch.
- Thẻ tín dụng: Thẻ tín dụng là một hình thức vay tiêu dùng dựa trên thẻ, cho phép bạn mua sắm và thanh toán sau đó. Bạn phải trả tiền theo lịch trả góp hoặc trả nợ hàng tháng. Thẻ tín dụng có lãi suất và hạn mức tín dụng.
- Vay tiêu dùng có tài sản thế chấp (Secured Loan): Đây là hình thức vay mà bạn cung cấp một tài sản thế chấp như tiền gửi, ô tô, hoặc tài sản có giá trị tương đương để đảm bảo khoản vay. Lãi suất thường thấp hơn vì sự đảm bảo từ tài sản.
- Vay mua sắm (Retail Finance): Nếu bạn đang mua sắm tại một cửa hàng hoặc trang web cụ thể, bạn có thể được cung cấp cơ hội vay mua sắm với lãi suất 0% hoặc lãi suất thấp trong một khoảng thời gian cố định.
- Vay du lịch hoặc vay phát triển kỹ năng (Travel Loans và Skill Development Loans): Một số ngân hàng cung cấp các khoản vay đặc biệt dành cho việc du lịch hoặc đào tạo, giúp bạn khám phá thế giới hoặc phát triển kỹ năng cá nhân.
- Vay học tập (Education Loans): Đây là hình thức vay dành cho việc du học hoặc đào tạo học vấn cao cấp. Thường có thời hạn trả góp linh hoạt và lãi suất thấp.
- Vay mua nhà/đất (Home Loans): Một loại vay tiêu dùng dành cho việc mua nhà hoặc đất đai. Loại vay này có thời hạn dài hạn và yêu cầu tài sản thế chấp.
- Vay mua ô tô (Car Loans): Vay để mua ô tô mới hoặc cũ, thường có thời hạn và lãi suất cố định.
Kết luận
Hãy luôn thực hiện nghiên cứu kỹ lưỡng, so sánh lãi suất và điều kiện vay, xác định mục tiêu rõ ràng cho khoản vay, và tạo một kế hoạch trả nợ để đảm bảo rằng vay tiêu dùng phục vụ mục đích của bạn một cách thông minh và bền vững. Với kiến thức và quản lý tài chính cẩn thận, vay tiêu dùng có thể trở thành một công cụ hữu ích trong cuộc sống tài chính cá nhân, giúp bạn đạt được những mục tiêu và ước mơ cá nhân của mình.
