Cuộc cách mạng thứ ba trong lĩnh vực công nghiệp đã làm nền tảng cho thời kỳ tiến bộ của công nghệ số. Hãy cùng tìm hiểu cách mạng công nghiệp thứ ba là gì và nó đã mang lại những thành tựu nào cho con người?
Cách mạng công nghiệp 3.0 là những gì?
Cách mạng công nghiệp 3.0, còn gọi là Cách mạng Kỹ thuật số hoặc Cách mạng công nghiệp thứ ba, đại diện cho giai đoạn tiến bộ công nghệ từ thiết bị cơ điện tử chuyển sang công nghệ số.
Cách mạng công nghiệp 3.0 tiếp nối sau Cách mạng công nghiệp 2.0, bắt đầu chính thức từ những năm 1950 và kéo dài đến cuối những năm 1970, tạo nền tảng cho kỷ nguyên thông tin.
Cuộc cách mạng công nghiệp 3.0 tập trung vào việc sản xuất và áp dụng các công nghệ tiên tiến như logic kỹ thuật số, vi mạch tích hợp (IC),… Một số giải pháp công nghệ quan trọng mà chúng ta sử dụng ngày nay đã xuất phát từ cách mạng công nghiệp 3.0, bao gồm Internet, máy tính, điện thoại di động kỹ thuật số, vi xử lý…
Nguyên nhân xảy ra cuộc cách mạng công nghiệp lần 3
Sự khởi đầu của Cách mạng Công nghiệp lần thứ ba bắt nguồn từ việc ra đời và lan tỏa của công nghệ thông tin, tự động hóa sản xuất và điện tử. Trong năm 1947, John Bardeen và Walter Houser Brattain đã phát minh ra bóng bán dẫn tiếp xúc điểm đầu (Point-contact transistor), điều này đánh dấu sự xuất hiện của hệ thống máy tính kỹ thuật số tiên tiến.
Các phát minh trong thời kỳ này đã góp phần giảm tốn tài nguyên và nguồn lực xã hội, giảm chi phí sản xuất, đó là những động cơ chính thúc đẩy Cách mạng Công nghiệp lần thứ ba. Hơn nữa, sự thay đổi cơ cấu sản xuất giữa nông lâm thủy sản, công nghiệp và dịch vụ cũng đã diễn ra, đồng thời tạo ra nền tảng cho việc phát triển các giải pháp năng lượng xanh.
Những giai đoạn diễn ra cuộc cách mạng công nghiệp lần 3
Cuộc cách mạng công nghiệp thứ ba đại diện cho một giai đoạn tiếp tục và mạnh mẽ của sự phát triển công nghệ, được thể hiện qua những giai đoạn sau đây:
Thập niên 70
Trong những năm 1970, xuất hiện các sản phẩm như máy tính gia đình, máy tính chia sẻ thời gian và máy chơi trò chơi điện tử, đánh dấu sự khởi đầu của thời kỳ này. Đây cũng là thời kỳ phổ biến của trò chơi điện tử arcade, mở đầu bởi tựa game Space Invaders.
Cùng với sự phát triển của công nghệ kỹ thuật số, quá trình chuyển từ lưu trữ analog sang lưu trữ hồ sơ kỹ thuật số bắt đầu phát triển.
Trong thập kỷ này, một tiến bộ quan trọng trong công nghệ là việc phát triển công nghệ nén dữ liệu kỹ thuật số, như biến đổi cosine rời rạc (DCT), được đề xuất bởi Nasir Ahmed.
Thập niên 80
Trong suốt thập kỷ 1980, máy tính trở nên vô cùng phổ biến, lan tỏa đến các trường học, gia đình và doanh nghiệp trên toàn cầu.
Vào năm 1983, hãng Motorola đã sáng tạo ra điện thoại di động kỹ thuật số. Và tại cuối thập kỷ 1980, mực kỹ thuật số đầu tiên được sử dụng trong việc tạo ra các bộ phim hoạt hình. Sáng chế quan trọng nhất trong giai đoạn này chính là World Wide Web – một không gian thông tin toàn cầu.
Thập niên 90
Sự tiến bộ vượt bậc trong công nghệ số đã giúp truyền hình độ nét cao (HDTV) công cộng phát sóng kỹ thuật số lần đầu tiên trong lễ World Cup 1990 diễn ra tại Tây Ban Nha và Ý vào tháng 6.
Vào năm 1993, ra đời trình duyệt web đầu tiên có khả năng hiển thị hình ảnh nội tuyến – Mosaic, là nền tảng để phát triển các trình duyệt sau này như Netscape Navigator và Internet Explorer.
Đến năm 1996, Internet đã mở rộng và trở thành một phần không thể thiếu của văn hóa đại chúng
Thập niên 2000
Vào đầu thập kỷ 2000, điện thoại di động đã trở nên phổ biến với nhiều tính năng cải tiến. Tin nhắn văn bản xuất hiện vào những năm 1990 và được ứng dụng rộng rãi trong thập kỷ 2000.
Kết nối Internet qua dial-up xuất hiện từ khoảng năm 2002 và nhanh chóng được nhiều người ưa chuộng và sử dụng.
Thập niên 2010
Nhờ những ưu điểm của internet, có tới 3 tỷ người trên toàn cầu đã sử dụng internet vào năm 2012. Điện toán đám mây đã trở thành một xu hướng đáng chú ý vào đầu những năm 2010.
Những thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp thứ 3
Cuộc cách mạng công nghiệp lần 3 đã có sự ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của công nghệ kỹ thuật số. Nó đã góp phần tạo ra nhiều phát minh tiên tiến như máy bay, máy tính, điện thoại và internet. Các thành tựu nổi bật của cách mạng này bao gồm:
- Internet: Internet được ra đời vào khoảng năm 1974. Đến tháng 1/2021, internet đã phủ sóng rộng rãi với 4,66 tỉ người sử dụng trên khắp thế giới.
- Mạng xã hội (Social media): Mạng xã hội đã tạo ra một cách kết nối mới, cho phép người dùng tương tác và giao tiếp dựa trên nền tảng đặc biệt.
- Công nghệ di động (Mobile): Được coi là phương tiện giao tiếp hiện đại, công nghệ di động đã mở ra cách kết nối, mua sắm và làm việc mới.
- Công nghệ phân tích (Analytics): Cung cấp khả năng phân tích hình ảnh của khách hàng khi mua sắm và sử dụng dịch vụ. Dữ liệu này giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về người tiêu dùng.
- Điện toán đám mây (Cloud): Cho phép truy cập nhanh chóng đến công nghệ và dữ liệu. Đồng thời, nó giảm gánh nặng tài chính cho doanh nghiệp và tăng khả năng thích ứng với biến đổi thị trường.
- Dữ liệu lớn (Big Data): Thường là các tập dữ liệu khổng lồ và phức tạp. Dữ liệu này được sử dụng để hiểu rõ mong muốn và nhu cầu của khách hàng thông qua việc phân tích các tập dữ liệu phức tạp.
Bên cạnh những thành tựu đáng chú ý như đã đề cập, cuộc cách mạng công nghiệp lần 2 đã mở ra những cơ hội mới trong lĩnh vực kỹ thuật số như:
- Hệ thống mạng máy bay không người lái sử dụng năng lượng từ điện Hydro và các phương tiện tự động.
- Các hệ thống robot linh hoạt trong môi trường xã hội.
- Sự phát triển của nông nghiệp đô thị, kinh tế vũ trụ, vệ tinh nano và robot không gian.
- Công nghệ máy in 3D tiên tiến và công nghệ nano.
Cách mạng công nghiệp lần 3 đã có tác động tích cực lên hoạt động sản xuất và kinh doanh truyền thống. Năng suất lao động ngày càng gia tăng, tạo nền tảng cho cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang bùng nổ.
