Lợi dụng nhu cầu cần tiền gấp của nhiều người hiện nay, có một số hình thức lừa đảo trong việc cho vay tiền tín chấp “ẩn mình” dưới các ứng dụng “cho vay tiền không thế chấp”, trang web vay tiền online hoặc lợi dụng sự thiếu hiểu biết của những người khác… Hiện nay, những thủ đoạn lừa đảo trong việc cho vay tiền phổ biến và diễn ra khá nhiều. Dưới đây là một số hình thức lừa đảo cho vay tiền phổ biến mà chúng ta cần cảnh giác và biết cách tránh.
Thực trạng lừa đảo “cho vay tiền tín chấp”
Tình hình lừa đảo trong lĩnh vực cho vay tín chấp hiện nay đang trở nên phức tạp và lan rộng. Điều này gây lo ngại đặc biệt, đặc biệt là trong hoàn cảnh kinh tế đang gặp khó khăn và nhiều người đang tìm kiếm nguồn vốn để đáp ứng nhu cầu cá nhân, kinh doanh hoặc sản xuất. Số tiền mà những người đã đăng ký vay bị chiếm đoạt có thể lên đến từ vài triệu đồng cho đến hàng tỷ đồng.
Có rất nhiều chiêu thức tinh vi và đa dạng, được tiến hành thông qua các quảng cáo trên mạng xã hội như Facebook, Zalo,… và lan rộng với nhiều thông điệp như “Hỗ trợ vay ngân hàng”, “Cho vay nhanh chóng”, “Vay online toàn quốc”,… Đáng chú ý, những chiêu thức này được các kẻ lừa đảo sử dụng để lừa đảo người khác đăng ký vay tiền trực tuyến, kèm theo các hình thức và lãi suất “cao ngất”, nhằm chiếm đoạt tiền của họ.
Một ví dụ điển hình là Công ty Luật TNHH Power Law (có trụ sở tại P.An Phú Đông, Q12), đã cho phép nhân viên sử dụng hình ảnh khủng bố và thông tin sai lệch về người vay để phỉ báng danh dự của họ, nhằm mục đích thu hồi nợ. Vào đầu tháng 12/2022, Cơ quan Công an Quận 12 đã khởi tố và bắt giam 11 bị can, trong đó có 2 người bị khởi tố về tội “vu khống”.
Mặc dù Cơ quan Công an đã áp dụng nhiều biện pháp để trấn áp các hình thức lừa đảo “cho vay không thế chấp” này, nhưng hoạt động lừa đảo vẫn tiếp tục diễn ra thường xuyên.
Các thủ đoạn lừa đảo trong lĩnh vực “cho vay tiền không thế chấp”
Khi rơi vào lừa đảo trong việc “cho vay tiền không thế chấp”, người vay sẽ trải qua việc mất tiền hoặc trở thành nợ nần đến mức khó khăn trong việc trả tiền. Dưới đây là một số thủ đoạn phổ biến mà các kẻ lừa đảo sử dụng trong hoạt động vay tín chấp:
Sử dụng mạng xã hội để lừa đảo trong việc vay tín chấp
Hiện nay, việc sử dụng các mạng xã hội như Facebook, Zalo, Viber, … để tiến hành lừa đảo trong việc cho vay tín chấp đã trở thành một hình thức phổ biến. Ban đầu, những kẻ lừa đảo sẽ tạo ra các tài khoản mạng xã hội giả mạo, với tên và hình đại diện giống như người dùng thật, nhằm lấy lòng tin của những người quen và bạn bè của nạn nhân. Sau đó, họ sử dụng thông tin này để đăng ký vay tiền.
Hình thức này đã khiến không ít những người tin tưởng trở thành nạn nhân của kẻ lừa đảo. Khi bị phát hiện, những kẻ này sẽ chặn liên lạc, thay đổi tên hoặc xóa tài khoản mạng xã hội.
Lừa đảo bằng cách “mượn” thông tin của khách hàng vay tiền
Đây là một thủ đoạn phổ biến mà các kẻ lừa đảo sử dụng để lợi dụng người khác. Để thực hiện thủ đoạn này, chúng sẽ giả danh là nhân viên tín dụng của các ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng, yêu cầu khách hàng có ý định vay tiền tín chấp cung cấp các thông tin như bản sao hoặc bản scan CMND, sổ hộ khẩu/KT3, bản sao bảng lương,… nhằm thu thập thông tin của khách hàng.
Sau một thời gian, kẻ lừa đảo sẽ thông báo cho khách hàng rằng hồ sơ không đủ điều kiện để vay tiền tín chấp từ ngân hàng hoặc các công ty tài chính. Nhưng thực tế, chính các kẻ này đã sử dụng hồ sơ đó để vay tiền. Khi đến thời hạn trả nợ, nhân viên của ngân hàng hoặc các tổ chức tài chính sẽ liên hệ với khách hàng thông qua thông tin trong hồ sơ vay vốn, và lúc này khách hàng mới biết mình có một khoản nợ từ vài triệu đồng đến vài chục triệu đồng mà không hề nhận được số tiền đó.
Mặc dù có thể tiến hành liên hệ với ngân hàng hoặc tổ chức tài chính để xác minh chữ ký và chứng minh rằng mình không vay tiền tại đó, nhưng quá trình này đòi hỏi nhiều thời gian và công sức. Trong trường hợp tồi tệ, khi không thể chứng minh được sự việc, khách hàng có thể phải chịu nợ xấu thay vì kẻ lừa đảo, điều này khiến việc tiếp cận các khoản vay chính thống trong tương lai trở nên khó khăn.
Vì vậy, để đối phó với hình thức lừa đảo này, khách hàng có nhu cầu vay tiền cần nhận thức để bảo vệ thông tin cá nhân và không cung cấp cơ hội cho những kẻ xấu lợi dụng. Nếu bạn muốn vay tiền trực tuyến, hãy chọn các trang web chính thức của ngân hàng và công ty tài chính, và tuyệt đối không vay tiền qua các trang web mà bạn không biết rõ thông tin và nguồn gốc của chúng.
Để đảm bảo an toàn, người vay nên đến trực tiếp các chi nhánh hoặc phòng giao dịch của ngân hàng hoặc tổ chức tài chính để được tư vấn chi tiết về hồ sơ vay vốn và đảm bảo an ninh thông tin tốt nhất.
Ví dụ: Sau khi nhận được nhiều khiếu nại từ khách hàng về việc mất tiền từ tài khoản, ngân hàng VPBank đã tiến hành điều tra và xác định Lê Tiến Danh là người chiếm đoạt tiền của nhiều khách hàng. Sau 2 ngày xét xử và thẩm vấn, ngày 5/4, Tòa án nhân dân thành phố Hồ Chí Minh đã tuyên án Lê Tiến Danh (31 tuổi, quê Gia Lai) 13 năm tù; cùng 6 đồng phạm khác của Danh đã bị kết án từ 6-12 năm tù về tội “Sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để chiếm đoạt tài sản”.
Yêu cầu mua hàng trước khi vay tiền
Thủ đoạn lừa đảo này thường được áp dụng đối với những người thiếu kinh nghiệm như sinh viên hoặc những người thiếu kiến thức về tài chính, đặc biệt là những người gặp khó khăn tài chính không thể tiếp cận với các kênh vay tiền chính thống do có nợ xấu hoặc cần gấp tiền.
Khi khách hàng có nhu cầu vay tiền “nhanh”, kẻ lừa đảo yêu cầu người vay phải mua một món hàng trả góp (thường là điện thoại di động) từ một cửa hàng mà kẻ lừa đảo chỉ định. Sau đó, họ yêu cầu người vay đưa món hàng vừa mua cho họ. Tại đây, món hàng này được các kẻ lừa đảo “mua lại” với giá từ 60% đến 70% giá trị niêm yết, được gọi là “cho vay”. Như vậy, người vay không chỉ mất tiền trả trước cho món hàng mà còn ôm nợ trả góp với các công ty tài chính, trong khi kẻ lừa đảo hưởng lợi từ 30% đến 40% giá trị của món hàng.
Sau đó, món hàng này được kẻ lừa đảo mua với giá rẻ từ người vay sẽ được bán lại cho các cửa hàng khác hoặc được rao bán trên mạng.
Để phòng tránh bị lừa đảo bằng hình thức này, người tiêu dùng nên tăng cảnh giác nếu bị yêu cầu mua một món hàng trước khi nhận khoản vay, nhằm tránh rơi vào bẫy của kẻ lừa đảo.
Người tiêu dùng nên chỉ vay tiền từ các nguồn uy tín như ngân hàng hoặc công ty tài chính. Có nhiều gói vay tín chấp phổ biến hiện nay mà khách hàng có thể tham khảo và lựa chọn. Nếu không đủ điều kiện vay vốn từ ngân hàng hoặc công ty tài chính, có thể cân nhắc vay tiền từ bạn bè hoặc người thân.
Lừa đảo vay tiền bằng Chứng minh nhân dân/ Căn cước công dân (CMND/ CCCD)
Lừa đảo vay tiền bằng Chứng minh nhân dân/ Căn cước công dân (CMND/ CCCD) là một hình thức mà các kẻ lừa đảo lợi dụng sự tuyệt vọng của những người cần vay tiền gấp. Thường thì những người bị lừa đảo là những người không đủ khả năng vay tiền từ các công ty tài chính hoặc ngân hàng uy tín, và họ phải tìm đến các ứng dụng vay tiền trực tuyến và cung cấp CMND/ CCCD để thực hiện việc vay tiền.
Các kẻ lừa đảo thường sử dụng thủ đoạn đơn giản là yêu cầu khách hàng chỉ cần cung cấp CMND/ CCCD để hoàn tất thủ tục vay tiền. Tuy nhiên, lãi suất vay trong trường hợp này thường “cắt cổ” và vượt quá quy định của Nhà nước, có thể lên đến mức 250% – 400%.
Đóng “phí hồ sơ” để vay tiền
Đây là một thủ đoạn lừa đảo phổ biến, đặc biệt xảy ra ở các vùng nông thôn khó khăn, nơi mà người dân thiếu kiến thức và không hiểu rõ về các giao dịch ngân hàng cũng như mang tâm lý “sợ vay”.
Để thực hiện thủ đoạn này, kẻ lừa đảo thường giả danh là nhân viên của ngân hàng hoặc các công ty tài chính để tiếp cận những người cần vay tiền. Sau đó, họ yêu cầu khách hàng phải đóng một khoản phí trước, được gọi là “phí hồ sơ”, có thể lên đến vài triệu đồng, tùy thuộc vào số tiền vay. Nếu người vay không hiểu rõ về các quy định của ngân hàng, họ sẽ không biết xem khoản phí này có đúng quy định hay không, và sau đó đưa tiền cho kẻ lừa đảo.
Sau khi nhận được tiền, kẻ lừa đảo sẽ biến mất hoàn toàn, cắt đứt mọi liên lạc với người vay và tiếp tục lừa đảo những người khác. Sau một khoảng thời gian không nhận được phản hồi, người vay bắt đầu nghi ngờ và liên hệ với ngân hàng hoặc công ty tài chính mà họ đã mạo danh, và từ đó mới biết mình đã bị lừa đảo.
Để cảnh giác với hình thức lừa đảo này, khách hàng khi có nhu cầu vay tiền nên đến trực tiếp các điểm giao dịch của ngân hàng hoặc tổ chức tài chính. Tại đó, các nhân viên sẽ tư vấn và hướng dẫn khách hàng cách làm hồ sơ để có thể tiếp cận vay tiền. Nếu khách hàng gặp tư vấn viên ngoài điểm giao dịch, họ cần xem xét cẩn thận xem tư vấn viên đó có mặc đúng đồng phục của đơn vị cho vay tiền và có thẻ nhân viên không trước khi quyết định tin tưởng vào sự tư vấn
Một số lưu ý khi vay tín chấp để tránh lừa đảo
Để tránh rơi vào bẫy lừa đảo khi vay tiền tín chấp, bạn nên lưu ý các điểm sau đây:
- Chỉ vay tiền từ nguồn tin cậy: Hãy luôn vay tiền từ các ngân hàng hoặc công ty tài chính có uy tín và được cấp phép hoạt động bởi các cơ quan nhà nước. Tránh vay tiền từ các tổ chức hoạt động không rõ nguồn gốc trên mạng xã hội hoặc không có đủ thông tin.
- Đọc kỹ hợp đồng: Trước khi ký hợp đồng vay tiền, hãy đọc kỹ các điều khoản, điều kiện vay, lãi suất, phí và quyền lợi của bạn. Đừng ngần ngại hỏi rõ và yêu cầu giải thích nếu có bất kỳ điều gì không rõ ràng.
- Bảo vệ thông tin cá nhân: Không bao giờ chia sẻ thông tin cá nhân nhạy cảm như số CMND, số tài khoản ngân hàng, mật khẩu với bất kỳ ai trừ khi bạn chắc chắn rằng họ là những người tin cậy và có thẩm quyền.
- Tránh đặt cọc trước: Không bao giờ đặt cọc hoặc thanh toán trước khi nhận được tiền vay. Điều này giúp tránh bị lừa đảo bởi những chiêu trò yêu cầu thanh toán trước và sau đó biến mất.
- Kiểm tra địa chỉ và số điện thoại: Luôn kiểm tra địa chỉ và số điện thoại của công ty vay tiền để đảm bảo rằng đó là một tổ chức hợp pháp. Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào, hãy tìm hiểu thêm và xác minh thông tin trực tiếp với công ty.
- Tìm hiểu về lãi suất và phí: Nắm rõ lãi suất và các khoản phí liên quan đến khoản vay để tránh bị tính phí quá cao hoặc bất ngờ.
- Giữ kỹ hồ sơ: Hãy giữ kỹ tất cả các hồ sơ và chứng từ liên quan đến việc vay tiền, bao gồm hợp đồng, giấy tờ và thông tin về khoản vay. Điều này sẽ giúp bạn có bằng chứng trong trường hợp có tranh chấp hoặc vấn đề xảy ra sau này.
Nếu bạn gặp phải bất kỳ tình huống lừa đảo nào như trên, hãy giữ bình tĩnh và liên hệ ngay với ngân hàng hoặc công ty tài chính mà đối tượng lừa đảo mạo danh là nhân viên để được hỗ trợ và tháo gỡ vấn đề. Nếu bạn phát hiện có vi phạm pháp luật từ các tổ chức đó, hãy báo cáo cho cơ quan công an để ngăn chặn hoạt động lừa đảo và bảo vệ người khác khỏi những rủi ro tương tự.
Lưu ý rằng lừa đảo trong lĩnh vực cho vay tiền không thế chấp đang ngày càng trở nên phổ biến và tinh vi hơn. Vì vậy, đảm bảo an toàn cho bản thân yêu cầu sự cảnh giác và tìm hiểu kỹ trước khi quyết định vay tiền từ bất kỳ tổ chức nào.
