Chứng chỉ tiền gửi (CCTG) và sổ tiết kiệm là hai hình thức gửi tiền tại ngân hàng. CCTG là giấy tờ có giá chứng nhận quyền sở hữu số tiền gửi có kỳ hạn. So sánh chúng, CCTG có lãi suất cao hơn, kỳ hạn dài hơn và tính thanh khoản thấp hơn. Sổ tiết kiệm có lãi suất ổn định, kỳ hạn linh hoạt và tính thanh khoản cao. Sự lựa chọn phụ thuộc vào mục tiêu và nhu cầu tài chính của từng người.
Chứng chỉ tiền gửi (CCTG) là gì?
Chứng chỉ tiền gửi (Certificate of deposit) là một loại giấy tờ giá trị phát hành bởi ngân hàng nhằm thu hút vốn từ tổ chức và cá nhân khác. Đây là một giấy tờ tương tự sổ tiết kiệm, xác nhận quyền sở hữu tiền gửi với một khoản tiền có kỳ hạn tại ngân hàng.
CCTG được áp dụng lần đầu tại Mỹ vào năm 1961 và sau đó lan rộng ở Anh. Chủ sở hữu CCTG sẽ nhận được lợi tức và có quyền chuyển nhượng, tặng hoặc giao dịch theo quy định của pháp luật và ngân hàng phát hành.
Nội dung trên chứng chỉ tiền gửi
Thông tin quan trọng cần nắm khi mua CCTG để bảo vệ quyền lợi bao gồm:
- Tên tổ chức phát hành: Xác định ngân hàng phát hành CCTG.
- Tên chứng chỉ: Chứng chỉ tiền gửi.
- Mệnh giá, kỳ hạn, ngày phát hành và ngày đáo hạn.
- Lãi suất, phương thức trả lãi, thời gian và địa điểm thanh toán gốc và lãi.
- Ghi rõ có danh hoặc vô danh.
- Đối với có danh, ghi rõ tên tổ chức mua (nếu tổ chức) hoặc tên, số chứng minh nhân dân/hộ chiếu, địa chỉ của người mua (nếu cá nhân).
- Ký hiệu và số seri phát hành.
- Phiếu trả lãi đi kèm phải liên quan đến CCTG, bao gồm thông tin lãi suất, số tiền lãi được nhận, kỳ hạn nhận lãi.
- Các nội dung khác liên quan đến CCTG.
Điều này giúp bảo đảm quyền và tránh các vấn đề phát sinh liên quan đến giấy tờ này.
Điều kiện mua chứng chỉ tiền gửi
Để mua CCTG, khách hàng cần đáp ứng những yêu cầu cơ bản sau:
- Là cá nhân Việt Nam hoặc người nước ngoài đang có địa chỉ cư trú hợp pháp tại Việt Nam.
- Độ tuổi từ 18 trở lên.
- Cung cấp đầy đủ giấy tờ cá nhân cần thiết.
- Thực hiện giao dịch mua CCTG tại ngân hàng.
Ngoài ra, từng ngân hàng có thể áp dụng các yêu cầu bổ sung khác tùy thuộc vào chương trình mua/bán chứng chỉ tiền gửi của họ.
Các loại chứng chỉ tiền gửi
CCTG được chia thành ba loại chính:
- Chứng chỉ tiền gửi ghi danh: Là giấy tờ giá trị phát hành dưới dạng chứng chỉ hoặc ghi sổ có ghi tên người sở hữu.
- Chứng chỉ tiền gửi vô danh: Là giấy tờ giá trị phát hành dưới dạng chứng chỉ không ghi tên người sở hữu. Chứng chỉ tiền gửi vô danh thuộc quyền sở hữu của người nắm giữ.
- Chứng chỉ tiền gửi ghi sổ: Là loại chứng chỉ tiền gửi không thể chuyển nhượng, có giá trị mệnh giá và được trả lãi vào ngày đáo hạn.
Quy định của pháp luật về chứng chỉ tiền gửi
Pháp luật của Việt Nam đưa ra những quy định cụ thể về chứng chỉ tiền gửi như sau:
- Quy định về nguyên tắc phát hành: Theo Thông tư 01/2021/TT-NHNN, để phát hành chứng chỉ tiền gửi, các tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài cần tuân thủ những nguyên tắc sau:
- Tuân thủ tỷ lệ đảm bảo an toàn quy định tại Điều 130 Luật Các tổ chức tín dụng và hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước.
- Phát hành tiền gửi tại các địa điểm giao dịch hợp pháp thuộc mạng lưới hoạt động của tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
- Quy định về đơn vị phát hành: Theo Thông tư 01/2021/TT-NHNN, các đơn vị phát hành chứng chỉ tiền gửi bao gồm:
- Ngân hàng thương mại.
- Chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
- Ngân hàng hợp tác xã.
- Công ty tài chính và công ty cho thuê tài chính.
- Quy định về đối tượng được mua: Theo Thông tư 01/2021/TT-NHNN, những đối tượng sau đây được mua chứng chỉ tiền gửi:
- Các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, cá nhân Việt Nam và tổ chức, cá nhân nước ngoài.
- Tổ chức Việt Nam và tổ chức nước ngoài.
- Tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài chỉ được mua chứng chỉ tiền gửi có thời hạn dưới 12 tháng.
- Các đối tượng phù hợp với Luật Chứng khoán, các văn bản hướng dẫn Luật Chứng khoán và các quy định liên quan của pháp luật.
So sánh chứng chỉ tiền gửi và sổ tiết kiệm
Sổ tiết kiệm và chứng chỉ tiền gửi là hai hình thức gửi tiền tại ngân hàng, nhưng có những điểm khác nhau như sau:
- Lãi suất:
- Sổ tiết kiệm thường có lãi suất ổn định, tùy thuộc vào kỳ hạn và ngân hàng, thông thường dao động từ 6 – 7%.
- Chứng chỉ tiền gửi thường có lãi suất cao hơn và ổn định hơn, có thể lên đến gần 9%, tùy thuộc vào kỳ hạn và ngân hàng phát hành.
- Kỳ hạn:
- Sổ tiết kiệm có các kỳ hạn linh hoạt như 1 tháng, 2 tháng, 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng, 24 tháng, v.v.
- Chứng chỉ tiền gửi có kỳ hạn dài hơn, có thể là 6 tháng, 9 tháng, 12 tháng, 18 tháng, 24 tháng, 36 tháng, 84 tháng, tùy thuộc vào ngân hàng và đợt phát hành.
- Tính thanh khoản:
- Sổ tiết kiệm có tính thanh khoản cao, khách hàng có thể rút tiền khi đến hạn hoặc rút trước hạn, tuy nhiên sẽ chịu mức lãi suất không kỳ hạn rất thấp.
- Chứng chỉ tiền gửi thường không được phép rút trước hạn, và nếu có, khách hàng phải chờ ít nhất một nửa kỳ hạn (tuỳ thuộc vào ngân hàng). Do đó, tính thanh khoản của chứng chỉ tiền gửi thường kém hơn so với sổ tiết kiệm.
Tùy thuộc vào mục tiêu và nhu cầu tài chính của mỗi người, sổ tiết kiệm và chứng chỉ tiền gửi đều có những ưu điểm và hạn chế riêng, và việc lựa chọn phụ thuộc vào sự linh hoạt và mục đích sử dụng tiền gửi của từng cá nhân.
